Kostenverhaal

De gemeentelijke mogelijkheden tot kostenverhaal zijn enorm verbeterd dankzij de Wro. Er worden veel anterieure overeenkomsten gesloten en soms wordt een exploitatieplan vastgesteld. Met kostenverhaal kunnen niet zomaar willekeurig kosten worden verhaald. Er gelden enkele beperkingen:

• Het moet gaan om de kosten van de grondexploitatie. Daarvoor geldt een limitatieve kostensoortenlijst. Deze is opgenomen in de artikelen 6.2.3 tot en met 6.2.5. van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro).
• In anterieure overeenkomsten mogen financiële bijdragen aan ruimtelijke ontwikkelingen worden opgenomen. Dit moet dan wel gebeuren op basis van een vastgestelde structuurvisie (artikel 6.24 lid 1 Wro).
• Voor exploitatieplannen gelden de PTP-criteria (profijt, toerekenbaarheid en proportionaliteit): het gaat om evenredige toerekening van kosten. Deze criteria gelden wettelijk niet voor anterieure overeenkomsten. In de praktijk blijken partijen er in onderhandelingen vaak toch wel (enige) rekening mee te houden.

Voor de toepassing van kostenverhaal maakt het verschil over welk gebied de kosten worden omgeslagen. Over het algemeen geldt: hoe groter het gebied, des te meer kosten binnenplans verevend kunnen worden. Zie voor deze werking artikel 6.13 lid 6 Wro dat aangeeft dat in een exploitatieplan ook kosten kunnen worden opgenomen die voor een gedeelte van het exploitatiegebied profijt hebben en toerekenbaar zijn aan het exploitatiegebied.

Soms komt het voor dat één of meer kostenposten niet via binnenplanse verevening toegerekend kunnen worden. Dat kan gebeuren als een gemeente redenen heeft om eerst een planologisch besluit voor de ene locatie te nemen en pas later één of meer planologische besluiten voor aanverwante locaties. In zulke gevallen kan worden bezien of deze kostenposten als bovenwijkse kosten kunnen worden toegerekend.

De PTP-criteria kunnen helpen om er een toedeling voor op te stellen. De vaststelling van een Nota kostenverhaal of Nota bovenwijkse kosten kan daarbij goede diensten bewijzen. Daarmee heeft de gemeente tegelijk ook een beleidsmatige en transparante onderbouwing van kostentoerekening.

Schema Kostenverhaal van Metafoor

Metafoor is zeer actief op de toepassing van het verhalen van grondexploitatiekosten. Zowel onze planeconomen als onze juristen kunnen u op een deskundige manier van dienst zijn. We zijn hier op de volgende manieren mee bezig:

• Het opstellen van gemeentelijke grondexploitaties
• Het opstellen van berekeningen voor contractsonderhandelingen
• Het opstellen van exploitatieplannen
• Het maken van een Nota kostenverhaal of een Nota bovenwijkse kosten

Ook is er door medewerkers van Metafoor veel over dit onderwerp gepubliceerd in de vakliteratuur. Zie daarvoor het kopje ‘publicaties’.

Recentelijk is ook het nieuwe ‘Schema Kostenverhaal‘ gepubliceerd, een schema wat u helpt bij het omgaan met de kostenverhaalsregeling onder de Omgevingswet. Het maakt de complexiteit rondom (de vormgeving van) het publiekrechtelijk kostenverhaal inzichtelijker en begrijpelijk, en helpt u stap voor stap bij het opstellen van een (schaduw-)exploitatieopzet.

Het schema bestat feitelijk uit twee versies: een versie voor de toepassing van het integrale model van kostenverhaal (‘met tijdvak’) en van het organische model (‘zonder tijdvak’).

Alle gemeenten en provincies hebben het Schema Kostenverhaal ontvangen. Heeft dit schema u onverhoopt niet bereikt, dan sturen wij u graag een poster toe. Ook het schema Kostenverhaal onder de Wro is nog beschikbaar. Voor vragen en/of opmerkingen kunt u contact opnemen via info@metafoor.nl  of 036-5300211.

Voor referenties verwijzen we naar onze producten “Grondbeleid’, ‘Grondexploitatie’, ‘Grondexploitatiewet’, ‘Exploitatieplan’, meerdere van onze projecten onder ‘de kopjes ‘Planeconomie’ en ‘Ruimtelijk juridisch advies’.