Veel van de recente ruimtelijke ontwikkelingen (in met name de Randstad) betreffen inbreidingen en transformaties. Inbreiding oftewel binnenstedelijke (her)ontwikkeling is het tegenovergestelde van uitbreiding oftewel ontwikkeling in uitleglocaties. Het binnenstedelijk ontwikkelen wint al geruime tijd aan populariteit. 

Een vorm van inbreiden is transformeren. Bij een transformatie wordt een gebied opnieuw ingericht of een gebouw voor een andere functie gebruikt en geschikt gemaakt. Bij een gebiedstransformatie wordt ook wel gesproken van een herstructurering. Inbreiding en transformatie worden toegepast vanwege de schaarste aan ruimte en de aanpak van leegstand en gebrekkige ruimtelijke kwaliteit.

We kunnen in ons land maar in beperkte mate binnen het stedelijk gebied ontwikkelen, dat vormt een probleem voor de grote gemeenten in de Randstad. De hoge huizenprijzen en huurprijzen en de woningtekorten, zetten de grote steden onder druk. De druk op de woningmarkt neemt af door te bouwen, en waar er daarvoor geen ruimte meer is aan de rand van de stad, wordt dit in de stad gedaan.
Bouwen binnen bestaande bebouwing brengt heel andere vraagstukken en uitdagingen met zich mee dan bouwen aan de rand van de stad. Aan de rand van de stad is (als een geschikte uitbreidingslocatie beschikbaar is) voldoende ruimte en is bijvoorbeeld het gebruik van ondergrondse parkeergarages veel minder van belang. In de stad is alles al relatief vol en kan een ondergrondse parkeergarage mogelijk de enige oplossing zijn voor een parkeerprobleem.

Inbreiding betekent vaak dat er bestaande gebouwen gesloopt moeten worden, waarna het terrein weer opnieuw bebouwd kan worden. Bij sloop is er sprake van gebiedstransformatie. Een voordeel van inbreiding is dat gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur; dit ten opzichte van aan de rand van de stad waar soms alles nog aangelegd moet worden. Hierdoor kan er tevens een financieel voordeel zijn, vooral bij (interne) gebouwtransformaties. Bij gebiedstransformatie is er de mogelijkheid dat de kosten van de sloop opwegen tegen de kosten van het volledig bouwrijpen van gronden aan de rand van de stad. Transformaties, en met name gebouwtransformaties, zijn, afhankelijk van de grondprijs, financiering-technisch steeds interessanter geworden.

Vaak past inbreiding niet (geheel) binnen de bestaande bestemmingsplannen. Een bestemmingsplan dient dan te worden aangepast (ofwel herzien) voor de betreffende inbreiding. Een andere mogelijkheid, die steeds meer wordt toegepast, is het afwijken van het bestemmingsplan middels een afwijkingsprocedure en omgevingsvergunning. In beide situaties betreft het een planologische procedure.